AKRAN ZORBALIĞI
Değerli Velilerimiz, Sevgili Öğrencilerimiz;
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen ZOYOP (zorlayıcı yaşam olaylarında psikoeğitim projesi) kapsamında akran zorbalığı konusuna dair uygulama içerikleri hazırlanmıştır. Servet Akaydın Ortaokulu rehberlik servisi olarak özellikle son zamanlarda daha sık duyduğumuz ve ciddiyetini her geçen gün daha da artıran akran zorbalığını konusunu ele aldık.
Keyifli okumalar dileğiyle....
Hatice SAAR
Psikolojik Danışman
Akran Zorbalığı Nedir?
Bir insanın belirli bir süre boyunca sürekli tekrar eder biçimde arkadaş veya arkadaşlarının isteyerek ve bilerek sözel, fiziksel veya psikolojik olarak olumsuz davranışlarına maruz kalmasına akran zorbalığı denilir. Akran zorbalığı, bilinçli olarak yapılan ve mağdura fiziksel, zihinsel, sosyal ya da psikolojik zarar verme amacı güden söz ve/veya eylemlerdir.
Akran zorbalığı olarak nitelenen davranışların belli bir süre boyunca tekrarlanma özelliği vardır. Bu yönüyle zorbalık, bir kez gerçekleşen diğer saldırgan davranışlardan farklıdır.
Ayda en az 2-3 kez herhangi bir zorbalık türüne uğrayanlara mağdur, ayda en az 2-3 kez zorbaca eylemlerde bulunanlara da zorba denir.
Eğer çocuğunuz;
- Arkadaşlarından ve okuldan hiç bahsetmiyorsa
- Eve arkadaş getirmiyorsa, arkadaşlarına hiç gitmiyorsa
- Okula gitmek istemiyor, okul değiştirmek istiyorsa
- Sürekli karın ve baş ağrısı yaşıyor, sabahları iştahsızlık çekiyorsa
- Okul servisini kullanmak istemiyorsa
- Korkulu rüya görüyor, uykusunda ağlıyor, yatağını ıslatıyorsa
- Okuldan eve yırtık dağılmış giysilerle ya da zarar görmüş kitaplarla geliyorsa
- Bedeninde açıklanamayan morluklar varsa
- Sürekli uyumak istiyorsa
- Ne sorunu olduğunu söylemek istemiyorsa
- Harçlığını sürekli kaybediyorsa; Çocuğunuz zorbalığa maruz kalıyor olabilir.
Çocuğunuzun Zorbalığa Maruz Kaldığını Düşünüyorsanız Neler Yapabilirsiniz?
1. Çocuğunuzla açık iletişim kurun. Durumu tartışmak yerine konuşmasına, duygularını paylaşmasına izin verin ve dinleyin.
2. Zorbalığın nerede ve nasıl meydana geldiğini öğrenin.
3. Zorbalık konusunda olumlu stratejiler geliştirmesinde yardımcı olun.
4. “Sen de aynısını ona yap” cümlesinin fayda sağlamaktan çok zarar getireceğini unutmayın.
5. Olayla ilgili olarak kendi duygularınızı mümkün olduğunca kontrol edin. Hemen aşırı tepki göstermeyin.
6. Çocuğunuzu asla suçlamayın.
7. Bu durumu kendisinin çözmesi gerektiğini ya da yardımcı olamayacağınızı söylemeyin.
8. Eğer çocuğunuz bunu kimseye anlatmamanızı isterse, bunu zorbayı korumak anlamına geleceğini anlatın.
9. İlgi alanları doğrultusunda sosyal etkinliklere, aktivitelere yönlendirin.
10. Çocuğunuzun bundan sonraki akran istismarı ve rahatsız etme eylemlerini okulda güvendikleri bir öğretmene bildirmeye teşvik edin.
11. Sonrasında ise belli zaman dilimleri içerisinde aynı olayın tekrarlanıp tekrarlanmadığını ve onu üzen veya kızdıran arkadaşları olup olmadığını sorun.
12. Okulu durumdan mutlaka haberdar edin ve çözüm konusunda işbirliği yapın.
Çocuğunuz Zorbalık Davranışı Sergilemesi Durumunda Nasıl Davranmalısınız?
- § Çocuğunuzla sakince konuşun, bunu yapma sebepleri ve yaptığı davranışın başkalarında yaratacağı olumsuz duygular üzerinde durun.
- § Bu davranışını onaylamadığınızı kesin ve net bir biçimde belirtin.
- § Varsa bu tür davranışlara model olan ailenin diğer üyelerini uyarın.
- § Kurallara uyduğunda, sorumlu davranışlar sergilediğinde, olumlu davranışlar gerçekleştirdiğinde takdir edin, bunları pekiştirin, ödüllendirin.
- § Okulla mutlaka işbirliği yapın.
Zorbalığın Yol Açtığı Sorunlar
- Düşük ya da zayıf benlik algısı
- Kendine güvensizlik
- İnsanlara güvenme ve onları sevme becerisinden yoksunluk
- Şiddete alışma ve uygulayıcı olma
- Öfke ve intikam duygularıyla yaşama
- Pasifize olma ve içe kapanma
- Depresyon İntihara eğimlilik
- Kaygı ve korku
- Uyku ve yeme bozuklukları
- Okulda başarısızlık
- Madde bağımlılığı
- Evden ya da okuldan kaçma
- Kendini değersiz görme
- Fiziksel ve duygusal gelişimde gecikme
Aileler Zorbalığı Önlemek İçin Neler Yapabilir?
Çocuğunuzla her gün konuşun ve onu dinleyin!
Okul günleri hakkında sorular sorun. Okula gidiş gelişlerinde, öğle yemeklerinde ve teneffüslerde yaşadıkları deneyimler dâhil. Akranları hakkında sorular sorun.
İyi bir örnek olun!
Yemek yediğiniz yerdeki bir garsona ya da bindiğiniz taksinin şoförüne kızdığınızda, etkili iletişim tekniklerini çocuklarınıza modelleyin. Ne zaman başka bir insanla küfürlü ya da onu taciz eden tarzda konuşursanız, çocuğunuza zorbalığın normal bir şey olduğunu öğretirsiniz.
Sağlıklı “zorbalık karşıtı” alışkanlıklar kazandırın!
Mümkün ol!duğunca erken başlayarak çocuklarınıza hem yapılmaması gerekenler, hem de yapılması gerekenler hakkında rehberlik edin. Ayrıca birisi ona ya da bir başkasına kötü davrandığında, ne yapması gerektiği konusunda rehberlik edin.
Çocuğunuzun zorbalığı anladığında emin olun!
Açık açık ona zorbalığın ne olduğunu anlatın. Zorbalığın, zorbalığa maruz kalmanın ya da yanında durup başka çocukların zorbalık görmesini izlemenin normal bir şey olmadığını ya da hoş görülemeyeceğini açıklayın.
Akran Zorbalığı Rehber Öğretmen-Psikolojik Danışmanlar İçin
Akran Zorbalığı Farkındalık Programı Ortaokul
Siber Zorbalık Psikoeğitim Programı Ortaokul
Akran Zorbalığı Öğrenci Broşürü 1
Akran Zorbalığı Veli Sunumu Ortaokul
Siber Zorbalık Veli Sunumu Ortaokul
Akran Zorbalığı Veli Broşürü 1
Akran Zorbalığı Veli Broşürü 2
Akran Zorbalığı Öğretmen Sunumu Ortaokul
Siber Zorbalık Öğretmen Sunumu Ortaokul
Akran Zorbalığı Öğretmen Broşürü 1
Akran Zorbalığı Öğretmen Broşürü 2